Η ΡΩΜΗ ΤΟΥ ΚΙΝΚΙΝΑΤΟΥ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

 


 

 

Με όλη αυτή την πολιτική βρόμα που όλοι πλέον αντιλαμβάνονται εκτός από αυτούς που βρίσκονται με μάσκα στο ταμείο της εταιρείας αυτών που ζέχνουν, ακούω συχνά προβληματισμένους πολίτες να λένε πως δεν πρόκειται να αλλάξει η δομή της κοινωνίας μας γιατί όλοι είναι ίδιοι και μόλις γίνουν οι επόμενοι εξουσία κάνουν τα ίδια με τους προηγούμενους.

Σήμερα θα γράψω για έννοιες που είναι άγνωστες στην εκπαίδευση που λάβαμε, ώστε να παραμείνουμε χωρίς κρίση και γνώση της ιστορίας για να διαπιστώσουμε πως είναι πολύ εύκολο να αλλάξουν όλα, αρκεί να ξέρουμε τι ακριβώς θέλουμε να πετύχουμε.

Θα πάμε πολλά χρόνια πίσω γύρω στο 460 π.Χ την εποχή που γινόταν ο πρώτος Πελοποννησιακός πόλεμος. Δεν θα μείνουμε όμως στην τότε Ελλάδα αλλά θα πάμε δίπλα στην αρχαία Ρώμη στην οποία εκείνο τον καιρό δεν υπήρχε Σύνταγμα, δηλαδή καταγεγραμμένες αξίες στην δομή της κοινωνίας. Αντίθετα η κοινωνία τους πορευόταν με άγραφους νόμους και εθιμικές αρχές. Τότε λοιπόν ζούσε ένας δίκαιος αγρότης που είχε γίνει ύπατος. Τον έλεγαν Λεύκιο Κουίνκτιο Κιγκινάτο. Όταν ο γιος του ο Καίσωνας τιμωρήθηκε και εξορίστηκε για στασιασμό υπέρ νεαρών αριστοκρατικών, ο πατέρας πλήρωσε ένα τεράστιο ποσόν και έμεινε φτωχός. Με ένα μικρό χωράφι πλέον θέλησε να παραμείνει αγρότης δίπλα στον Τίβερη ποταμό ζώντας με αξιοπρέπεια.

Δύο φορές του ζήτησαν να αναλάβει ως δικτάτορας για να σώσει την Ρώμη από κινδύνους. Την πρώτη φορά εξουδετέρωσε τον Δήμαρχο της Ρώμης που ήθελε να φτιάξει νόμους που τον βόλευαν κάτι σαν την σημερινή βουλευτική ασυλία που μπορούν να κάνουν οι πολιτικοί κακουργήματα και να μην τιμωρούνται.  Την δεύτερη φορά του ζητήθηκε να εκδιώξει ως δικτάτωρ τους Αίκουους που ήταν ένας πολεμοχαρής λαός, κάτι δηλαδή κάτι σαν τους κουμπάρους μας εξ ανατολών μας που θέλουν να πάρουν όλο το Αιγαίο γιατί σίγουρα το επιτάσσει η καταγωγή τους που έχουν ως πρόγονο τον Ομάρ που κακώς τον λέμε σήμερα Όμηρο.

Αυτός λοιπόν ο αγρότης και στρατιωτικός άνδρας, αφού έσωσε την Ρώμη παρέδωσε και τις δύο φορές την εξουσία στην δημοκρατική διακυβέρνηση των πολιτών χωρίς να παραμείνει στο αξίωμα κερδίζοντας χρήματα αφού δεν είχε στη ζωή του. Δηλαδή έκανε ακριβώς το αντίθετο από τους  επίορκους σύγχρονους πολιτικούς που μπαίνουν φτωχοί και βγαίνουν με  ασύλληπτες περιουσίες για τις οποίες δεν ελέγχονται από τους άλλους όμοιους συναδέλφους γιατί ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο υπεξαίρεσης της περιουσίας ενός λαού. Άλλος θα φάει από τους εξοπλισμούς, άλλος από την υγεία, άλλος από τις δημόσιες υποδομές και η ευρηματικότητα των εγκλημάτων δεν έχει τέλος. Βέβαια στην εποχή μας υπάρχει και η οριζόντια δημοκρατική μοιρασιά των κλεμμένων κατά την οποία ο φτωχός ιδιώτης (ανόητος) για ένα μισθό που τον έχουν βολέψει να παίρνει ως μικροποσό της μίζας που επιτρέπει να συμβαίνει, καλύπτει το αφεντικό του που καταληστεύει το μέλλον των παιδιών του.

Ίσως και σήμερα θα μπορούσαν τέτοιοι ευπατρίδες να αναλάβουν τα ηνία αυτής της χώρας για να αλλάξουν και να εξορθολογήσουν το σύνταγμα κατά τέτοιο τρόπο που να πατάσσεται η πολιτική αλητεία και να προστατεύεται ο πολίτης από τις εξουσίες.

Τι χρειάζεται όμως για να γίνει αυτή η αλλαγή στη ζωή μας σήμερα; Το πρώτο είναι να ρίξουμε μια σφαλιάρα μόνοι μας στον εαυτό μας και να επαναπροσδιορίσουμε έννοιες σύμφωνα με τις οποίες μας έχουν στριμώξει σε μια κοινωνική άγνοια. Τι σημαίνει δικτάτορας; Είναι ο Κιγκινάτος; Αν είχαμε κρίση θα καταλαβαίναμε πως δεν υπάρχουν κακές λέξεις αλλά προθέσεις που κρύβουν οι έννοιες. Φαντάζεστε πως στο όνομα της δημοκρατίας γίνονται εγκλήματα όπως αυτά που συντελούνται σήμερα στην Γάζα και στην Ουκρανία από συμφέροντα εξουσιών που θέλουν να ελέγχουν όλο τον πλανήτη. Δεν θα ξεχάσω το βιβλίο που είχε ο δικός μας πρωθυπουργός πάνω στο γραφείο του όταν μιλούσε στο πόπολο και με αυτή την σημειολογία του ντεκόρ δήλωνε πως είναι πρόθυμος να υπηρετήσει την μεγάλη επανεκκίνηση του πλανήτη φυσικά με το αζημίωτο όπως καταλαβαίνουν όσοι έχουν στοιχειώδη σκέψη.
 
Για το μόνο που είμαι σίγουρος είναι πως σήμερα τα κόμματα που θέλουν να αλλάξουν την εξουσία μέσα από το υπάρχον σύστημα είναι υπηρέτες αυτού, με διαφορετική ιδεολογία βέβαια, η οποία εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα. Ο λαός δεν χρειάζεται πατρονάρισμα και καθοδήγηση, αλλά σεβασμό στις αποφάσεις του ακόμη κι όταν αυτές δεν τον συμφέρουν. Η εξέλιξη μιας πολιτείας είναι δυναμική υπόθεση που προσφέρει συλλογική εκπαίδευση στο λαό με στόχο την επιβίωσή του.

Ουτοπικά είναι όλα αυτά θα πει κάποιος, αλλά το μόνο σίγουρο είναι κατ’ απόδειξη της ιστορίας πως υποστηρίζοντας αυτή την αδυναμία, ο ίδιος δεν έχει τόπο μέσα στον εγκέφαλό του για να λειτουργήσει η  κρίση. Τέτοιες σκέψεις  στην κοινωνία μας είναι πλήρης από θεωρίες γεμάτες με καταλήξεις σε «ισμός». Καιρός να τις αλλάξουμε στον εαυτό μας γιατί ένας ελεύθερος άνθρωπος δεν πρέπει να αναπαράγει τον περιορισμό της σκέψης του.

Μη φοβάστε, μπορούμε αν θέλουμε να ζήσουμε λέγοντας όχι σε όσους μας δείχνουν για πραγματικότητα την τεχνητή σκιά τους.

Το τυχερό λαχείο

 


 

Χτες 11 Φεβρουαρίου του 2025 έγινε στο θέατρο 104 η τελευταία παράσταση του θεατρικού έργου με τίτλο «Το τυχερό λαχείο». Την διασκευή του έργου του Άντον Τσέχωφ υπέγραψε η Λουκία Ανάγνου φέρνοντάς το στο παρόν μας τις διαχρονικές ανάγκες και πλάνες του ανθρώπινου μυαλού. Επί σκηνής έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους σε ένα ξέφρενο ρυθμό ακόμη και στις τολμηρές σιωπές τους η Χρύσα Κολοκούρη και ο Νικόλας Μπράβος.

Λίγη σημασία είχε στο έργο αν ο ήρωας Ιβάν Ντμίτριτς ήταν χαμηλόμισθος τραπεζικός υπάλληλος και η αγαπημένη του η Μάσιπ Ντμίτριτς ήταν μια ασθενική επιχειρηματίας μικρού ψιλικατζίδικου που δεν επιβιώνει. Η ουσία βρισκόταν στο ότι σε ένα φαινομενικά ήρεμο και τακτοποιημένο οικογενειακό περιβάλλον που μοιράζονταν δυο άνθρωποι μέσα από την φτώχεια τους, έζησαν μια απρόσμενη απατηλή κερδοφόρα εμπειρία από ένα λαχείο που τους άλλαξε κυριολεκτικά. Με αυτό το αναπάντεχο γεγονός βγήκαν  στην επιφάνεια της σχέσης τους η διαφορετικότητα των αναγκών τους αλλά και τα ένστικτα επιβίωσης που έκρυβε ο πρωτόγονος εαυτός τους.

Ο Τσέχωφ πάντα σκάλιζε με το νυστέρι της γραφίδας του τα εσωτερικά κρυμμένα ηφαίστεια των ανθρώπων. Το ίδιο έγινε και στο έργο που οραματίστηκε η Λουκία Ανάγνου. Η δροσερή εύθυμη ζωή των ηρώων που συνέβαινε μπροστά μου, έκρυβε μέσα της μια βαθιά λύπη για την ανθρώπινη μοίρα. Το ανεπεξέργαστο θυμικό των επιθυμιών τους ήταν το μέσον για να φέρει πιο κοντά σε εμάς τους θεατές, στις μικρές και μεγάλες ύβρεις της ζωής μας που μας οδηγούν πιο κοντά στην Νέμεση και η οποία με τη σειρά της επαναφέρει βίαια την αρμονία στο σύμπαν της ζωής μας. Σε όλη την παράσταση το γέλιο για τους ήρωες κρατούσε μια αρμονική απόσταση από την θλίψη. Κι αν θέλουμε να μιλάμε με όρους πραγματικής τέχνης, η παράσταση είχε το δάκτυλο των λόγων της στραμμένο προς εμάς τους θεατές, εντοπίζοντας εύστοχα την τρικυμία  που βιώνουμε  μέσα στις δικές μας ψυχές.

Μετά την παράσταση είχα την ευτυχία να τους χαρώ όλους και να νιώσουμε την ομορφιά της επικοινωνίας, σε μια διαδικασία ήθους όπως αυτή των συμποσίων του παρελθόντος. Αρχιτρίκλινος ήταν ο Νικόλας και αυτό που ζήσαμε ήταν υπέροχο.  

Υπόλοιπα στοιχεία συντελεστών:
Διασκευή: Λουκία Ανάγνου
Πρωτότυπη μουσική: Νίκος Τσόλης (tsolimon)
Επιμέλεια κίνησης: Γεωργία Σταυρίδου
Σχεδιασμός φωτισμών: Γιώργος Αντωνόπουλος
Ενδυματολογία: Αναστασία Κάππα
Φωτογραφίες: Αναστασία Γιαννάκη

Με αφορμή τον Φινέα και τον Ιάσονα.

 

 Τυφλός Φινέας Κώστας Ζωγραφόπουλος,  Ιάσονας Γιάννης Κορρές


Με αφορμή μία φωτογραφία ενός μόνο ρόλου, από όσους υποδύομαι στην θεατρική παράσταση της Κάρμεν Ρουγγέρη, του βασιλιά Φινέα, θα ήθελα να γράψω μερικές σκέψεις που συνδέουν το θέατρο με την ιστορία και την άχρονη πολιτική συμπεριφορά του ανθρώπινου είδους.

Την Αργοναυτική εκστρατεία που παρουσιάζει στο ομότιτλο έργο η σπουδαία  σκηνοθέτιδα, λίγο πολύ όλοι την ξέρουμε. Τα παιδιά μέχρι στιγμής στα σχολεία την μαθαίνουν σαν ένα όμορφο παραμύθι και κάποιοι ανήσυχοι ενήλικες ερευνητές την ψάχνουν ως χαμένη ιστορία με συμβολισμούς μέσω των μύθων. Εγώ πάλι, έχοντας διαβάσει πολλές πληροφορίες,  θα ήθελα να καταθέσω με εύθυμο τρόπο τις σκέψεις μου.

Διάβαζα τελευταία την επικαιρότητα και έμαθα πως ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών σκέφτεται μεταξύ άλλων να επεκτείνει τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας του μεταξύ άλλων περιοχών του πλανήτη καί στην Γροιλανδία.  Οι αναλυτές που σκέφτονται λίγο περισσότερο τις ανάγκες που οδηγούν στην εμφάνιση γεωπολιτικών διεκδικήσεων, μιλούν για ένα πολύτιμο υπέδαφος που διαθέτει αυτή η αχανής περιοχή.  Λογικό λοιπόν ήταν να ανοίξει τις διαθέσεις του σφετερισμού μιας υπερδύναμης όπως είναι οι ΗΠΑ.  Κάπως έτσι σε μια μικρότερης κλίμακας εξουσία ήταν κατά το άγνωστο παρελθόν και οι πόλεις κράτη της Μεσογείου, που περιβάλλονται από την αχλή του μύθου.
Είχαν ακούσει λοιπόν στην τότε Ιωλκό πως είναι πλούσιες και γεμάτες χρυσό οι περιοχές της Κολχίδας και αυτό αποτέλεσε μια καλή ευκαιρία να οργανώσουν την κερδοφόρα εκστρατεία τους.  Ίσως πάλι να μην είναι και έτσι και ο μύθος. Άλλωστε ετυμολογικά η λέξη “μύθος” σημαίνει εξιστορώ εν τάχει γεγονότα. Μπορεί λοιπόν ο μύθος της Αργοναυτικής εκστρατείας να αναφέρει μια σπουδαία παλιά ιστορία που φαντάζει αδιανόητη για τις πληροφορίες που αντέχει να αφομοιώσει η σύγχρονη ανθρώπινη κοινότητα.

Ο Φινέας λοιπόν, ως ρόλος που υποδύομαι στο έργο, ήταν ένας Βασιλιάς στην Σαλμυδησσό της  ευρύτερης περιοχής της Θράκης εντός του Εύξεινου Πόντου. Ο συγκεκριμένος είχε απασχολήσει ως τραγικός ήρωας καί τον Αισχύλο που την χτυπημένη από την νέμεση ζωή του την ξεδίπλωσε στην χαμένη τραγωδία του Φινεύς.  Τι ήταν όμως ο Φινέας. Εκτός από καρπερός εξουσιαστής της περιοχής του, υπήρξε και θρασύς βασιλιάς, όπως ακριβώς και σήμερα είναι οι βασιλείς των παγκόσμιων εξουσιών, που για τους πολλούς, ονομάζονται δημοκρατίες. Ο Δίας βέβαια τον τιμώρησε για τον χαρακτήρα του. Τον έκανε γέρο, προφανώς για να πάψει να κάνει τον ωραίο, τον τύφλωσε για να χάσει την υλική απόλαυση και το κυριότερο του έστειλε δυο φτερωτές γυναίκες, τις Άρπυιες, που δεν τον άφηναν να χορτάσει ποτέ το φαΐ του.  Με λίγα λόγια, πολύ σοφά ο Δίας έκανε αυτό που συνέβη στους και σε εμάς αρχής γενομένης από την εποχή των μνημονίων. Δηλαδή η τιμωρία που υπέστη ο  αναιδής νεοέλληνας που νόμιζε την εποχή της αλητείας του χρηματιστηρίου πως χωρίς εργασία μπορείς να απολαμβάνεις μετέχοντας του παγκόσμιου καπιταλισμού.

Πόσο κοντά είναι οι εποχές… 

Φυσικά όλα αυτά που αναλύω δεν αφορούν την παιδική παράσταση. Σε αυτήν μέσα από την πιστότητα του μύθου απολαμβάνουν οι μικροί φίλοι ένα μοναδικό θέαμα. Βέβαια η αλήθεια είναι πως περισσότερο ενθουσιασμένοι είναι οι ενήλικες που συνοδεύουν τα παιδιά τους ή και έρχονται μόνοι, γιατί ξέρουν πως η Κάρμεν Ρουγγέρη δημιουργεί σπουδαίες παιδικές παραστάσεις για ενηλίκους.

Παρ’ όλα τούτα όμως, εμένα το δαιμόνιο της αναζήτησης μέσα μου, θέλησε να σας πει αυτά τα λίγα λόγια. Δεν είναι βέβαια όσα ξέρω και συνειδητά κρίνω πως δεν ενδιαφέρουν το ευρύ κοινό.  Αυτός που είναι ερευνητής ξέρει και μόνος του να ψάξει τις αλήθειες που κατά καιρούς τον καίνε.
Θα σημειώσω ως  ίαμα στη σκέψη μας πως στην παράσταση, ο Κένταυρος Χείρων που επίσης υποδύομαι, λέει στον μικρό Ιάσονα που τον μεγάλωσε κρυφά, “κάθε φορά που μαθαίνεις κάτι, γίνεσαι ένας καινούργιος άνθρωπος…”
Ποιος όμως από εμάς θέλει να αλλάξει; Πως μπορεί να απεκδυθεί την εικόνα του εαυτού του καθώς καμαρώνει γι αυτήν και κάποιες φορές εκφέρει περήφανα την ερώτηση: “Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;” 

Πληροφορίες παράστασης  (ΕΔΩ)