Σήμερα γιορτάζεται η επέτειος της 25ης Μαρτίου του 1821. Επειδή στον κατιόντα πολιτισμό μας τα πάντα έχουν μετατραπεί σε αγχωτικές επετειακές εκδηλώσεις, σκέφτηκα να αναρτήσω κάτι διαφορετικό που όμως μέσα του φέρει την αγωνία για την εξέλιξη ενός λαού μέσα από την τέχνη.
Δεν διάλεξα να κάνω αναφορές σε δημιουργήματα που συνήθως τα αναμασάμε προβάλλοντάς τα κατά το μπόι της αντίληψής μας, περιμένοντας να αποκτήσουμε λίγη εύκολη αξία από την προβολή τους.
Σήμερα θα γυρίσω τον προβολέα της γραφής μου σε ένα γλυκό, ανθρώπινο και αρκετά παλαιότερο μυθιστόρημα που έγινε και μίνι τηλεοπτική σειρά το 1983. Ο λόγος για «Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας» που έγραψε η Κολίν Μακάλοου (Colleen McCullough) που ήταν Ιρλανδικής καταγωγής και κυρίως έζησε στην Αυστραλία.
Για όσους δεν γνωρίζουν το βιβλίο, θα σημειώσω τον πιο απλό ηλεκτρονικό χώρο στην ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ. Αν για κάποιο λόγο δεν λειτουργεί προηγούμενος ο σύνδεσμος, μπορούν να τον αναζητήσουν με τον ομώνυμο τίτλο της τηλεοπτικής σειράς.
Πιστεύω ακράδαντα πως ο κάθε λαός μέσα από την τέχνη διαμορφώνει εξελίσσοντας η απαξιώνοντας την πνευματική του κατάσταση. Με άλλα λόγια η τέχνη είναι ένα εργαλείο εκπαίδευσης των λαών στην κυρίαρχη ηθική της κάθε εποχής. Αν ανήκετε στο μικρό ποσοστό των ανθρώπων που διαβάζουν θα σας πρότεινα να διαβάσετε το βιβλίο. Σε αντίθετη περίπτωση όσοι είναι εθισμένοι στην κινούμενη εικόνα, ας αναζητήσετε την υπέροχη τηλεοπτική σειρά μέσα από τις διαδικτυακές πλατφόρμες. Αξίζει να παρακολουθήσετε αυτόν τον κύκλο των τεσσάρων επεισοδίων. Στόχος είναι το κέρδος της ψυχής μας.
Έτσι οι τεχνικοί της τηλεοπτικής πραγματικότητας θα κερδίσουν μια αίσθηση που ενδεχομένως να την αξιοποιήσουν στην δουλειά τους και να γίνει ελκυστική από τις διεθνής αγορές.
Ακόμη μέσα από την παρακολούθηση αυτής της σειράς, η πλειονότητα των τηλεοπτικών ηθοποιών θα καταλάβει πως το κείμενο που υπάρχει πέρα από τα λόγια μέσα από την υποκριτική τους, είναι η ουσία της Τέχνης. Θα πρέπει οι ίδιοι να απαιτήσουν σεβασμό στις ικανότητες υποκριτικής τους επιμένοντας πως τα γυρίσματα δεν μπορούν να είναι ταιριαστά με την έκφραση «ψεκάστε σκουπίστε τελειώσατε»…
Τέλος οι διαλογιστές, οι συμπαθείς αυτοί δημιουργοί, που έχουν
υποκαταστήσει την πραγματική δουλειά του σεναριογράφου, θα πρέπει να μάθουν πως
όταν παίρνουν ωραίες ατάκες και ιδέες από παλαιότερες σειρές, όπως το κάνουν χρόνια
τώρα κατά κόρον, να τις τοποθετούν σε ένα υψηλής αξίας αισθητικά περιβάλλον γραφής.
Δεν γίνεται να αντιγράψεις ατάκες από ένα τέτοιο έργο, όπως αυτό που σας προτείνω,
και να τις βάλεις μέσα σε κοινότοπη και προβλέψιμη συγγραφικά πλοκή. Δεν
κερδίζει το έργο σου, απλώς ευτελίζεις και την δυναμική της υπάρχουσας γραφής.
Βέβαια τα καλά κείμενα οφείλουν και πρέπει να είναι αντιγράψιμα, αρκεί αυτός που
τα αντιγράφει να έχει ψυχή που ξεπερνά την καθολική ευκολία που χαρακτηρίζει την εποχή μας.
Εμείς που κατανοούμε την ελληνική γλώσσα, κρατάμε στα χέρια μας ένα τεράστιο πλούτο νοημάτων που είναι παρακαταθήκη εξέλιξης για όλους τους λαούς.
Όσο για εμάς που θέλουμε να γιορτάζουμε τις επετείους, για να έχουμε μέλλον ως λαός θα πρέπει να τις θυμόμαστε χωρίς πιθηκισμούς και ιστορική άγνοια. Το βασικότερο όμως για την ύπαρξή μας ως λαός είναι πως θα πρέπει πρώτα να καλλιεργήσουμε το αθέατο χωράφι της ψυχής μας.
Ως ένα μικρό εργαλείο για την ανέλιξή μας, με πολλή αγάπη για όσα μπορούμε να κάνουμε εμείς οι άνθρωποι, είναι και αυτή η πληροφορία για το έργο που σας προτείνω να διαβάσετε.
Στο χέρι μας είναι πάντα η ζωή μας και φυσικά εντελώς δικές μας οι συνέπειες των επιλογών που κάνουμε.
Χρόνια μας πολλά
και κυρίως συνειδητά.
Έχω δει την σειρά, δεν έχω διαβάσει το βιβλίο παρότι διαβάζω πολύ. Η σειρά καταπληκτική, και το στορι και η ερμηνεία και η σκηνοθεσία. Πόσα όνειρα, πόσα σχέδια που δεν υλοποιούνται, μένει όμως η μαγεία
ΑπάντησηΔιαγραφήΦιλιά πολλά, Κώστα.
Ακριβώς έτσι είναι...
ΔιαγραφήΧρόνια πολλά, αγαπητέ Κώστα. Πάντα μεστός και ουσιαστικός στις παρεμβάσεις σου για τα πολιτιστικά δρώμενα. Με ευκαιρία της ανάρτησης αυτής, θα ήθελα να απευθύνω ένα ερώτημα, που απασχολεί πάρα πολύ κόσμο, που και διαβάζει και βλέπει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕξήγησέ μου το λόγο, που ένας σεναριογράφος και μια τηλεοπτική (ή και κινηματογραφική), στην κυριολεξία ΒΙΑΖΕΙ την ύλη ενός βιβλίου. Δηλαδή το πόσο αλλάζει και διαστρέφει ένα βιβλίο σε μια σεναριακή απόδοση. Γιατί συμβαίνει αυτό και ποιο είναι το κίνητρό της. Θεωρώ ότι λίγοι, από το χώρο σας, τολμάτε να το θίξετε και προσπαθώ να αντιληφθώ τους λόγους.
Σε ευχαριστώ, αγαπητέ φίλε.
Αγαπητέ μου Γιάννη, η απάντηση δεν είναι τόσο εύκολη γιατί διαθέτει παραμέτρους. Δεν είναι πάντα κακό να πειραχτεί ένα κείμενο αν θελήσει ένας δημιουργός να συνδιαλλαγή μαζί του. Η αλλοίωση ενός κειμένου μέσα από την απόδοση ενός μεταγενέστερου δημιουργού, έχει να κάνει με το ποιος είναι αυτός που το πειράζει.
ΔιαγραφήΘα στο πω εντελώς πειραιώτικα μέσα από ένα ερώτημα. Είναι σκεπτόμενος και διαβασμένος αυτός που κάνει ένα δημιουργικό διάλογο με ένα προϋπάρχον έργο ή απλώς είναι ένας επηρμένος και αγράμματος τενεκές ξεγάνωτος;
Στην εποχή μας κυριαρχεί η ευκολία της έκφρασης των απαίδευτων που δυστυχώς βρίσκουν κίβδηλους τρόπους να πιστοποιούν την αξία τους. Για όσους ξέρουν υπάρχουν βραβεία δημιουργών επί πληρωμή για να τα περιφέρουν στο διαδίκτυο. Τέτοια κατάντια έχουμε…
Ως κατακλείδα, θα σου γράψω πως δυστυχώς για την κοινωνία μας, αυτή είναι η εκπαίδευση της κυρίαρχης τάξης πραγμάτων μέσα από τα ριάλιτι και τις εκπομπές που η δημοσιότητα προσφέρεται όχι για το αγαθό και το καλό, αλλά για το φαιδρό.
Και πολλά άλλα θα μπορούσα να σου αναφέρω, για την μεθοδευμένη κατάντια που δεν γράφονται…
Ο Κικέρωνας είχε πει O tempora o mores, που με ακρίβεια δύο λέξεων αναφώνησε Ω καιροί Ω Ήθη!
Με συγκινεί και με καλύπτει η απάντησή σου, Κώστα και θα έλεγα ότι προσθέτει προβληματισμό και σκέψεις.
ΔιαγραφήΣίγουρα έχει σημασία το "πώς" διαβάζει κάποιος ένα έργο, το "ποιος" είναι δεν το συζητάμε, είναι κεφαλαιώδες. Επίσης έχει σημασία το κατά "πόσο" θέλει να πειράξει κάποιος ένα έργο.
Δεν έχω τη δική σας πείρα στον τρόπο προσέγγισης. Πάντα θα κρίνω από την πλευρά του αναγνώστη και θεατή. Και είναι ένα θέμα, που το συζητάμε ευρέως μέσα στην οικογένεια όντας και αναγνώστες κλασικών έργων και θεατές μεταφοράς τους είτε στον κινηματογράφο είτε στην τηλεόραση.
Εκείνο, που προσπαθώ να προσεγγίσω, (θα ήθελα να μιλήσω με έναν σεναριογράφο/adapteur να μου δώσει το λόγο που το κάνει. Αντιλαμβάνομαι το τεχνικό κομμάτι του θέματος. Δεν αντιλαμβάνομαι την ουσία π.χ. σε ένα βιβλίο της Άγκαθα Κρίστι να το αποδώσεις κινηματογραφικά, αλλάζοντας τα ίδια τα βασικά του.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ, Κώστα, για την πολύτιμη γνώμη σου πάνω στο ζήτημα.
Χαίρομαι για την οπτική που βλέπεις τα πράγματα. Όσο για τον λόγο που αλλοιώνεται ένα πρωτότυπο έργο, αυτό εξαρτάται από την ιδεολογική αντίληψη ερμηνείας του κόσμου που έχει ο σεναριογράφος και όσοι του ζητούν το προϊόν. Αν με ρωτούσες εμένα τι θα έκανα αν έκανα σενάριο ένα κλασσικό έργο θα σου απαντούσα ευθέως πως αν με συγκινούσε θα το υπηρετούσα στην αρχική του μορφή. Θεωρώ βεβήλωση την υποκειμενική παρέμβαση διαστροφής ενός έργου μέσω του σεναρίου. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα το αγόραζαν... χε χε.
ΔιαγραφήΠιο πάνω σου απάντησα για πρωτογενή γραφή που μπορεί να βασιστεί σε ένα μεγάλο έργο και να δώσει την εκδοχή του ο νέος συγγραφέας. Μη ξεχνάμε πως η Ελένη του Ευριπίδη είναι μια εκδοχή καθαρά του Ποιητή για την ιστορία της Ελένης που εκείνη την εποχή είχε πολιτικές αιχμές για τον Αλκιβιάδη. Η μόνη διαφορά ήταν πως εκείνος ήταν ο Ευριπίδης και μέσα στο έργο του έθεσε το ερώτημα που αργότερα απασχόλησε και τον Γκαίτε "Τι είναι θεός, τι δεν είναι θεός, τι ανάμεσα στα δυό".
Μεγάλα μεγέθη και απέναντί φτωχοί αντιγραφείς που βάζουν την δική τους ένδεια σε μεγάλα έργα... Αυτά φίλε μου.