Σκέψεις μιας Παρασκευής εν μέσω θέρους

Το ένα συμβάν φέρνει το άλλο. Οι σκέψεις σαν αφήνονται στο “τυχαίο” της στιγμής, μπορούν να ανοίξουν διαφορετικές ή ίδιες θύρες για να “δουν” τις ερμηνείες που κάνουν για τον κόσμο.

Νομίζω όμως πως πρέπει σεβόμενος τον αναγνώστη να σημειώσω για ποιο λόγο έγραψα αυτήν την παράγραφο εισαγωγής:

Το τελευταίο διάστημα, μετά την ολοκλήρωση του βιβλίου μου, αρνούμαι να το πλησιάσω ξανά για να επιμεληθώ των απαραίτητων διορθώσεων, περιμένοντας απάντηση από τον αξιόλογο εκδοτικό οίκο που επέλεξα για συνεργασία. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν ψάχνω την βαθιά ουσία των δικών μου υπαρξιακών ερωτημάτων για να επιλέξω το επόμενο έργο.

Δεν ψάχνω “την ιστορία” γιατί θεωρώ πως είναι μικρό το ερώτημα “τι να γράψω”.

Το “πως” θα γραφεί το επόμενο έχει να κάνει με το “γιατί” της βαθιάς μου ανάγκης. Έτσι προσπαθώ να ενσωματώσω μέσα στη σκέψη μου πληροφορίες από το παρελθόν μου. Μπορεί να φυλομετρώ σημειώσεις μου απο γραφές που αφορούν παλαιότερες εποχές από αυτήν που ζω , όμως  πάντα θα υπάρχουν σε κάθε ιστορία τα δικά μου ερωτήματα. Αυτά τώρα, δεν είναι τίποτε άλλο από μετουσιωμένα ερωτήματα  άλλων δημιουργών που συλλέγω για χρόνια επιλεκτικά και προσεκτικά ώστε να μη λερώσω την πρόθεση.

Η πρόθεση είναι μια δύσκολη έννοια ανάμεσα στην σχέση δημιουργού και έργου, που οφείλουν να αποφεύγουν το ψεύδος απέναντί της όσοι διαθέτουν την ικανότητα της επίγνωσης ώστε να την αντιμετωπίσουν. Το "εγώ" με το "εμείς", αποτελούν τις διαφορετικές αφετηρίες της πρόθεσης που εν τέλει διαμορφώνει την ουσία του καλλιτεχνικού προϊόντος και φυσικά την αντοχή του στο χρόνο.  Η πρόθεση, ενέχει μέσα της το ήθος κάθε ανθρώπου που τολμά με ευθύνη ή ανευθυνότητα να υπηρετήσει την δημιουργία. Όταν είσαι σίγουρος πως σέβεσαι τον εαυτό σου, δηλαδή την άγνοιά σου,   τότε το ένα συμβάν φέρνει το άλλο…

Ψάχνοντας λοιπόν για την Βούλα Πάλλα, την ιδιόμορφη δημιουργό που χάθηκε μόλις πενήντα ενός ετών, έφτασα σε ένα τραγούδι της, με τίτλο “ Η παντρεμένη”.  Πίεσα το πλήκτρο του πλαστικού ποντικιού και ξεκίνησε η πένα να χορεύει μάγκικα στις χορδές του ηχογραφημένου μπουζουκιού. Η ευγενική φωνή της, καθώς εξιστορούσε τον πόνο της εποχής μέσω των στίχων, με πληροφορούσε για μία γυναίκα που έμαθε πως θα ερχόταν από τα ξένα ο παλαιός και άσβηστος έρωτάς της, αλλά δυστυχώς εκείνη ήταν ήδη παντρεμένη.

Σχεδόν αμέσως μου ήρθε στο μυαλό η εξαίσια μουσική του Σταμάτη  Σπανουδάκη που γράφτηκε για να εξυπηρετήσει το σενάριο της ταινίας του Παντελή Βούλγαρη “Οι νύφες”.

Έπιασα και μια δική μου κρυμμένη χορδή στα εσώψυχα να ανταποκρίνεται στην σπουδαία μουσική του Σταμάτη που εξυπηρετούσε τον λόγο του σεναρίου της εξαίρετης συγγραφέως Ιωάννας Καρυστιάνη. Αυτή η χορδή διαμόρφωσε τους παλμούς του συναισθήματος με εικόνες εννοιών...

Θάνατος και φυγή… δύο έννοιες που έχουν αφήσει μέσα μου πολλά αποτυπώματα, που περιμένουν κάθε φορά την οξυγαλακτική τους ζύμωσή τους, για να γλυκάνουν και να απλωθούν στη συνέχεια ως μελάνη πάνω στα γραπτά μου. Λίγο - λιγο. Κάθε φορά όσο αντέχει ο φόβος μου...

Αν δεν είμαστε ίδιοι στη βάση μας οι άνθρωποι, τότε το σύμπαν θα ήταν μια μεγάλη φάρσα που θα την έκανε ένας ευφάνταστος εμπορικός θαυματοποιός αντί ο ίδιος ο Γυμνός Θεός, που σημειωτέον δεν χρειάζεται να του δώσουμε πανωφόρι ταιριαστό στις δικές μας ενδυματολογικές συνήθειες.

Πόσοι σπουδαίοι Έλληνες δημιουργοί υπάρχουν μέσα στην πληθώρα των αλλοεθνών.  Με αφορμή αυτές τις μικρές δικές μου σκέψεις, θέλησα να αφήσω ως κατακλείδα στις παραγράφους αυτού του άρθρου, ελάχιστα από τα ονόματα που οφείλουμε να τα φέρνουμε στα χείλη μας, σε αντιδιαστολή με όλα όσα το “αίσχιστο” της μιμητικής σκέψης του σύγχρονου συρμού μας προτείνει ως ουσία ζωής. 

Ας θυμηθούμε γραφές της Ιωάννας Καρυστιάνη, λήψεις και πλάνα του εξαίρετου σκηνοθέτη Παντελή Βούλαγαρη, την μουσική που αφήνει ανοιχτά ερωτήματα από τον σπουδαίο Σταμάτη Σπανουδάκη και τόσους άλλους που υπάρχουν γύρω μας και περιμένουν την επιλεκτική μας προσοχή σε αντιδιαστολή προς το αισχρόν που προσφέρουν απλόχερα γύρω μας.

Όσο περισσότερο εμβαπτίζουμε τα αισθητήριά μας σε σπουδαίες δημιουργίες, τόσο περισσότερο εξαγνιζόμαστε.

Και επειδή η μία σκέψη φέρνει την άλλη…

Θα ήθελα να καταγράψω μια ακόμη μαγική θύμηση της ζωής μου από το αρχαίο θέατρο Επιδαύρου το 2001, όταν άκουσα την μουσική της Ελένης Καραΐνδρου στις Τρωάδες του Ευριπίδη. Τότε, ένα μικρό δάκρυ είχε κυλήσει από τα μάτια μου καθώς το μέλος της μουσικής της συνθέτριας υποσχόταν για αυτό τον πόνο των βασανισμένων γυναικών που έφευγαν για πάντα από την Τροία, πως “θα περάσει”.  Ευχή και κατάρα η μνήμη που χάνεται ανά τους αιώνες και επανέρχονται τα δεινά από τους αμόρφωτους ψυχικά και πνευματικά επιγόνους των ανθρώπων.

Όλα μια μελωδία… που υπνωτίζει σαν μαγικό σουραύλι την ανθρώπινη μοίρα για να αντέχει τον πόνο που παράγεται από τους ίδιους ανά τους αιώνες…

Ναι αξίζει να γράψω άλλα λίγα ονόματα σπουδαίων ανθρώπων που θυμήθηκα από εκείνη την παράσταση:

Ο Αντώνης Αντύπας είχε υπογράψει την σκηνοθεσία, και η Μάρθα Βούρτση μας έδωσε τότε μάθημα υποκριτικής επί της ορχήστρας του θεάτρου ενσαρκώνοντας την Εκάβη.  Την Κασσάνδρα είχε ερμηνεύσει η πολυτάλαντη και ευγενέστατη Ταμίλλα Κουλίεβα. Ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης με την Μπέσσυ Μάλφα είχαν υποδυθεί τον Ταλθύβιο και την Ελένη.

Είναι σίγουρο πως έχω παραλείψει, σε αυτές τις λίγες γραμμές, να αναφέρω πολλούς  σπουδαίους ανθρώπους της τέχνης, με τους οποίους είχα την τύχη να συναντηθώ πνευματικά και να εγκολπώσω κομμάτια τους μέσα σε αυτό που είμαι.
Αξίζει να εισπνέουμε την αξία της σκέψης σπουδαίων ανθρώπων, γιατί τελικά αυτό που βάζουμε μέσα μας καθορίζει την ύπαρξή μας.

Παρθενογένεση στην τέχνη, δηλαδή στη ζωή, δεν υπάρχει.

Υπάρχει όμως αρμονία των στοιχείων που συνθέτει ο κάθε ένας εξ ημών, ώστε να χαρεί την ζωή που, σε πείσμα των ηλίθιων καιρών που γεννούν οι εξουσιαστές της πληροφορίας, είναι Υπέροχη!

Κ.Ζ

Υ.Γ

Η εικόνα είναι από τον ιστοχώρο της εφημερίδας Ναυτεμπορική (εδώ)